De mentale impact van cybercrime in Nederland

1 maart 2022 15:18
Bron: Politie.nl

Uit de vandaag gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de mentale impact van cybercrime voor de slachtoffers?

Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere digitale criminaliteit neemt daarentegen toe.

Slachtoffers cybercrime
Wat is de psychologische impact van cybercrime voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar cybercrimeslachtofferschap. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van cybercrime zich daaronder voelen. En dat terwijl digitale criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken.’

Psychologische impact delicten
Op basis van de uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van cybercrimezaken rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte cybercrime, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële cybercrime, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap.

Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.

Wat doet de politie tegen cybercrime?
De politie werkt bij de aanpak van cybercrime samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.